Yoksa siz hala küçük kızınızı yaz diyetine sokmadınız mı?

13.07.2014

Mükemmel diyet formülü geliyor: Televizyonu kapatın, Barbie’leri atın ve çocuğunuzu dışarı çıkarın!

Yaz günlerimizin vazgeçilmezleri arasında deniz ve güneş ikilisine eklenen bir üçüncü, televizyonlardan, gazetelerden, dergilerden üzerimize yağan diyet listeleri oldu. Kimse yeteri kadar zayıf değil, olamaz, olsa bile o formu korumak zorunda! Madem kimse o kadar zayıf değil, herkes katiyetlen diyet yapmak zorunda. Madem herkes anormal, belki de aslında normal olan sahip olduğumuz vücut ölçüleridir? Mesela. Yok ama hayır, sen yine de şu Dukan’ı bir denesen mi?

Cinsiyet rolleri ile ilgili kodların araştırmalara göre yerleştiği ortaokul dönemini geçmiş olanlara geçmiş olsun, bizim artık beyinlerimiz yandı. Biz çoktan medyanın, moda dünyasının bize dayattığı bu kodları bir şekilde kabul ettik. Aslında benim dahil olduğum 80’ler-90’lar kuşağı olarak yeni yetişmekte olan kuşaklara göre kalıpsal dayatmalara çok daha az miktarda maruz kaldık. Facebook neymiş, ICQ biz ortaokuldayken filan çıktı. Dolayısıyla televizyon ne verdiyse ondan zehirlendik, bir de üstüne birbirimizi zehirlemedik. Ki televizyon, o zamanlar çok daha masumdu; Dedikoducu Kız (Gossip Girl) yerine Evimiz Hollywood’da (Beverly Hills, 90210) vardı; orada da arkadan kazılan kuyular boğaza kadar değil, ancak diz boyundaydı.

Medya ve Çocuklar

Biz kadın hakları konusunda bambaşka kafalarda, diplerde bir memleket olduğumuz için henüz buralara gelemedik; fakat kız çocuklarının maruz kaldığı söylemler ve görseller özellikle Amerika’da giderek daha fazla eleştiri alan ve önü alınmaya çalışılan bir konu haline geldi. Medyada artan seksizm, kadının bir obje olarak kullanılması; gerçekçi olmayan imajlar yaratılarak hep daha zayıf, daha güzel ve daha ışıltılı olunması gerektiği dayatması her geçen gün daha da vahşileşiyor ve özellikle kız çocuklarını küçük yaştan itibaren yanlış kodluyor. Amerika’da konu üzerine birçok araştırma yapılıp makale üretilirken başta Dove olmak üzere markalar doğal kadının güzelliği ve doğru kadın rolleri üzerine kampanyalar yapmaya başladı. Yanlışın geç de olsa bir yerinden dönmek ve görevi sadece güzel görünmek ve gülümsemek olan tatlı kız imajlarından kurtulmak zorundayız.

“Kız Çocuğu” Oyuncakları

Oregon State ve California Santa Cruz üniversitelerinden iki profesör, çocuk oyuncaklarının küçük kızları nasıl kodladıklarını anlamak için Barbie bebekleri ve Patates Kafaları kullanarak bir deney yapmış. Araştırmalarının çıkış noktası olarak dünyada halen bazı mesleklerin “erkek mesleği” olarak görülmesini ve kadınlar ve erkekler arasındaki maaş eşitsizliğini alan Aurora Sherman ve Eileen Zurbriggen, yaşları 4-7 arasında değişen kız çocuklarını gruplayarak çocukların bir kısmını Barbie bebekle, bir kısmını da cinsiyet konusunda çok güçlü bir mesaj vermeyen Patates Kafa’yla oynatmış. Sherman ve Zurbriggen daha sonra deney gruplarına kendilerini hangi mesleklerde hayal ettiklerini sormuş. Araştırma sonucunda Barbie ile oynayan gruptaki çocukların kendilerini daha az yetenekli buldukları ve çok daha kısıtlı sayıda mesleğe uygun olduklarını düşündükleri ortaya çıkarken, Patates Kafa ile oynayan kızlar, çok daha fazla sayıda meslek telaffuz etmiş ve bu çocukların en az erkek çocukları kadar geniş kariyer fırsatları gördükleri ortaya çıkmış.

Oyuncak ve “kız çocuklarına uygun” meslekler konusunda kendisi de sıkıntı yaşamış olan mühendis Debbie Sterling, eleştiriyi aksiyona dönüştürmüş. Sterling; erkek mesleği-kadın mesleği kavramlarını yıkmak için kız çocukları için tamir, inşaa ve küçük mühendislik oyunları oynanabilecek oyuncak setlerini üreten GoldieBox’ı yaratmış. 2013’te Ted konferans serilerinde yaptığı konuşmada, oyuncaklar üzerinden kız çocuklarda “prenses” olmaları gerektiği beklentisi yaratıldığına dikkat çeken Sterling, bu tabuları yeni oyuncak markasıyla yıkmak istemiş.

Genel geçer oyuncakların kız çocuklarını alışveriş seven, bebeklerden evdeki köpeğe herkesin bakımını üstlenen ve bunların yanında aşırı seksüel bir kimlik de çizen oyuncaklar olduğunu söyleyen Sterling, üniversiteye ilk başladığında da kendisine tavsiye edilen mühendislik alanında asla başarılı olamayacağını ve bu işin erkeklere göre olduğunu düşünüyormuş.

Daha sonra konu üzerine araştırmalar yapan ve kafa yoran kadın mühendis, şirin şarkılar ve pembeler içinde tanıtılan “kız oyuncaklarının” araştımalara göre kız çocuklarının matematik ve fen bilimlerine olan ilgilerini 6 yaşından itibaren kaybettiren kültürel dayatmalarının önemli bir parçası olduğunu keşfetmiş. Sterlin’ing Amerika’nın en önemli reklam kuşağın olan Super Bowl sırasında yayına soktuğu Goldie Box 4 milyon dolar değerindeki reklamı, hak ettiği ilgiyi çekmeyi başararak hem satış anlamında çok ilgi görüyor hem de birçok makaleye konu oluyor.

Anne, Barbie bebeğim bana benzemiyor!

Goldie Box’ın başarısının benzerini bugünlerde yeni piyasaya çıkacak Lammily bebeklerinin de yakalaması bekleniyor. Barbie’nin ölçülerinin gerçekçi olmadığının güçlü bir mesajla altını çizmek isteyen sanatçı Nickolay Lamm, bir proje kapsamında 19 yaşında ortalama bir kadının ebatlarına uyarak yeni bir bebek yapmış. Lammily adını verdiği bu bebeğin çok daha sağlıklı ve gerçeklere uygun olduğunu savunan Lamm, projenin sergilendiği dönemde Barbie’nin üreticisi olan Mattel firmasının da bu tip bebekler üretmemesinin hiçbir elle tutulur sebebi olmadığını savundu.

Aslında Lamm’in toplumsal bir soruna işaret eden sanatsal bir iş olarka yaptığı bebekler o kadar çok beğenilmişki sonunda Lamm, bebekleri üretmek için bir para toplama kampanyası yapmış. Bu kampanyaya destek veren birçok bilinçli anne baba sayesinde Lammily kısa bir süre içinde internet üzerinden alınan siparişlerle satışa giriyor! Goldie Box’ın yaratıcısı Sterling ile kadınlara biçilen roller konusunda aynı fikirde olduğu için de Lammily, sadece güzel görünen ve alışveriş yapan Barbie’nin aksine kitap okuma, tamir işleri ile uğraşma, spor yapma gibi uğraşlar içinde olacak ve aksesuarları da buna uygun olacak.

Sabahları 1 badem, öğlen 2 turşu

Yani ne yapıyormuşuz? Çocukları dışarı çıkarıyor ve ister kumda tepinmelerine, ister ev inşa etmelerine izin veriyor, hatta onları cesaretlendiriyormuşuz. Kendimiz de bir bikini giyip en bir güzel bikini vücutlarımızla denize koşuyormuşuz!